2025 жылғы желтоқсан айының мерейгері Қасымқайыр Қазымбайұлы Дүйсембаев

13 желтоқсан

Қасымқайыр Казымбайұлы Дүйсембаев

95 жас

(1930)

  Қасымқайыр Қазымбайұлы Дүйсембаев 1930 жылы Шығыс Қазақстан облысында дүниеге келген. 11 жасынан бастап жұмыс істей бастады. Соғыс жылдарында ересектерге колхозды қалпына келтіруге көмектесті. 1956 жылы Қазақ тау-кен металлургия институтын тәмамдап, пайдалы қазбалар кен орындарын игеру жөніндегі тау-кен инженері мамандығын алды. Жоғары білім министрлігінің жолдамасы бойынша 1956 жылы ССТКБК құрылысына келді. Комбинатта Сарыбай кен басқармасының өндірістік-техникалық бөлімінің аға сметашысы болып жұмыс істей бастады, онда ол пайда болған кеніште ашық тау-кен қазбалары жүйесін іс жүзінде жүзеге асыру негіздерін игерді. Сарыбайда ол кен басқармасының диспетчерi лауазымына тағайындалады. Одан кейін – карьерлік учаскенің тау-кен шебері, жүретін экскаваторлар учаскесінің бастығы. Мұнда ол машинистермен бірге, тәжірибелі әріптестерінің көмегімен бұл машиналарды алғаш рет қосарланған кемерлерде және көшпелі траншеяларды қазуда қолданып, «Құрмет белгісі» орденімен марапатталды. Кейіннен Дүйсембаев аршу карьерінің техникалық жетекшісі, содан кейін оның бастығы болады. Сарыбай карьерінде 15 жыл бойы оның қатысуымен су жинау зумпфтары арқылы карьерді құрғату және олардан суды жер бетіндегі су жинақтағыштарға сору жүргізілді, бұл осындай қиын жағдайларда аршу жұмыстары бойынша тапсырмалардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етті. Ол үшін 1971 жылы комбинат пен қала басшылығының өтініші бойынша Кеңес Одағының жоғары наградасы – Ленин  орденіне ие болды.
(more…)


2025 жылғы желтоқсан айының мерейгері Арман Сәбитбекұлы Хасен

11 желтоқсан

Арман Сәбитбекұлы Хасен

60 жас

 (1965)

  Арман Сәбитбекұлы 1965 жылы 11 желтоқсанда Қостанай облысы Торғай кентінде дүниеге келген. 1989 жылы Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау педагогикалық институтын бітірген, филолог. Жангелдин ауданының мектептерінде, ал 1995 жылдан бастап Ыбырай Алтынсарин атындағы Рудный педагогикалық колледжінде жұмыс істеді. 2000 жылдан - қазақ редакциясының редакторы, 2002 жылдан - «ССКӨБ» АҚ «ТВС» ТРК бас редакторы. 2014 жылдан бастап 2024 жылдың 1 тамызына дейін «ССКӨБ» АҚ ақпараттық орталығының директоры. 2012 жылы «Журналистика» номинациясында «Қазына» сыйлығының иегері. Арман Сәбитбекұлы мектеп қабырғасынан өлеңдер жазады. Облыстық «Қостанай таңы» газетінде, «Жас қазақ» журналында, «Мағнетит» апталығында басылған. Ол жыл сайын Қостанай облыстық Қазақстан халықтары Ассамблеясы мен облыстық мәдениет басқармасы өткізетін «Менің туған өлкем» - «Край мой родной» байқауының лауреаты болып табылады. 2018 жылы қаланың мәдени өміріне қосқан елеулі үлесі үшін Арман Сәбитбекұлы «Рудный қаласының құрметті азаматы» атағына ие болды. Іс-шара 2018 жылдың 10 тамызында Қала күнін мерекелеу аясында өтті.    


Кейкі батырдың кесенесі

Қостанай облысының киелі жерлерінің картасына енген ескерткіштердің бірі-Кейкі батырдың кесенесі. Кейкі батыр Амангелді Имановпен бірге тәуелсіздік үшін күресті және Қазақстандағы азаттық қозғалысы тарихындағы аты аңызға айналған тұлғалардың бірі болып саналады. Кейкі батыр 1871 жылы Қостанай облысының Байтұма деген жерінде дүниеге келген және Орта жүздің Құлан қыпшақ руынан шыққан. Батырдың шын есімі-Нұрмағамбет Көкембайұлы, ол «жалғыз басты» немесе «тақуа» дегенді білдіреді. Кейкі батыр қырағы, мерген атқыш болған, кез келген жағдайдан  нысанаға тиген. 90-шы жылдары Кейкі батырдың бас сүйегі Петербургтегі  Кунсткамераның мұрағатында екені ресми түрде расталды. Содан сон Кейкінің басы Қазақстанға Ресей Ғылым Академиясының Ұлы Петр атындағы Антропология және этнография мұражайынан берілді. Венгрияның жаратылыстану ғылымдары мұражайының мамандары бас сүйегіне жалпы антропологиялық талдау жасап, халық қаһарманының бейнесін қалпына келтіру жұмыстарын жүргізді. 2017 жылғы 15 қыркүйекте Амангелді ауданында Кейкі батырдың кесенесі салтанатты түрде ашылып, онда қазақтың ұлы жауынгерінің сүйегі жерленген. Кесененің биіктігі -10 метр, күмбездің жоғарғы жағы жарты ай сыммен безендірілген. Ішінде құлпытас, батырдың портреттері мен үш тілдегі мәтіндері бар екі мемориалдық тақта орнатылған. Есіктерге құран аяттары салынған. Салтанатты іс-шаралар Кейкі батырдың екі кесенесі арасында өтті: бұрын ұрпақтар салған жаңа және кішкентай ескі. Бір қызығы, олар бір-бірінен алыс емес. Жақын жерде жарыстар, күрес жарыстары өтті, адамдар ән айтып, би биледі. Бұл шынымен халықтық мерекелер болды. Әрине, адамдар кесенеге кіріп, ұлы батырды еске алу үшін басын иді. Тарих шартты райға шыдамайды. Кейкі-батыр оның халқы тәуелсіз болуын армандады. Ол жеңілгендей көрінді. Бірақ уақыт бәрін өз орнына қойды. Бір ғасырға жуық уақыт өткен соң қазақстандықтар тарихи әділеттілікке және өз батырына құрмет көрсетті.  


2025 жылғы қазан айының мерейгері Андрей Семенович Гринев

29  қазан

Андрей Семенович Гринев

туғанына 100 жыл

(1925 - 2015)

    Андрей Семенович Гринев 1925 жылы 29 қазанда Қостанай облысының Викторовский ауылында дүниеге келген. 1943 жылы қаңтарда әскер қатарына шақырылды. Бірінші Украина майданында 213-атқыштар дивизиясының құрамында соғысып, сержант шеніне жетті. Киев, Харьков, Житомир қалаларын азат етуге қатысып, Винница маңында жараланған. Содан кейін ол Польша мен Германияны ұрыстармен жүріп өтті, Чехословакияда соғысты аяқтады және Эльбадағы одақтас әскерлермен кездесуге қатысты. 1950 жылдың мамыр айында Андрей Семенович Сарыбай геологиялық барлау экспедициясына токарь болып жұмысқа орналасып, зейнеткерлікке шыққанға дейін жұмыс істеді. Оның еңбек кітапшасында көптеген мақтау қағаздары, алғыс хаттар, марапаттар туралы жазбалар бар. Андрей Семенович Гринев 1-дәрежелі Отан соғысы орденімен, «Ерлігі үшін» және «Жауынгерлік еңбегі үшін» медальдарымен марапатталған. 1971 жылы 17 наурызда Гриневке ұзақ және мінсіз қызметі үшін Солтүстік Қазақстан геология басқармасының Еңбек ардагері атағы берілді. Жеңіс күнінің 60 жылдығына орай Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаевтың қолы қойылған Алғыс хатқа ие болды.    


2025 жылғы қазан айының мерейгері Төлеухан Нұғанұлы Нұғанов

16  қазан

Төлеухан Нұғанұлы Нұғанов

туғанына 95 жыл

(1930 - 2013)

Төлеухан Нұғанұлы Нұғанов 1930 жылы 16 қазанда  Шығыс-Қазақстан облысының Ұлан ауданы Ақ-Бұлақ ауылында дүниеге келген. Соғыс басталғанда Төлеухан 11 жасқа да толмаған еді. 1942 жылы сүт фермасының есепшісі, одан кейін далалық бригада есепшісі, қоймашы болды. 1946 жылы ол оқуын жалғастырып, жеті жылдық мектепті бітірді. Содан кейін Жамбыл атындағы Өскемен интернатын үздік аяқтап,  Алматы тау-кен институтына түсті. 1956 жылы Рудныйға келіп, Сарыбай кен басқармасында 25 жыл еңбек етті. Тау-кен шебері болып бастап,  1958 жылы оны автоүйінділер мен автожолдар учаскесінің, өндіру учаскесінің бастығы етіп тағайындады. 1967 жылдан бастап – жаңа техниканы енгізу жөніндегі бас инженердің орынбасары, 1974 жылдан – жоспарлау бөлімінің бастығы, 1977 жылдан бастап – кеніш комитетінің төрағасы болды. 1979 жылы Сарыбай кен басқармасы партия комитетінің хатшысы болып сайланды. Бастамашыл, білікті басшы, қамқор, принципшіл тұлға ұжымда өзіне лайықты құрметке ие болды осы қасиеттері оған 1982 жылы Рудный қалалық халықтық бақылау комитетін, ал 1990 жылдан 1995 жалға дейін – қалалық күзет және табиғатты қорғау басқармасын басқаруға мүмкіндік берді. Келесі  15 жылда Нұғанов Халық депутаттары қалалық кеңесінің депутаты міндетін және тағы 10 жыл – Қазақстан компартиясының Рудный қалалық комитетінің бюро мүшесі қызметін адал атқарды. Зейнеткерлікке шыққаннан кейін де, Төлеухан Нұғанұлы қоғам өміріне белсене араласты: «Қазақ тілі» қоғамын басқарды, қаладағы алғашқы мешіттің құрылысына елеулі үлес қосты, оның басқарма төрағасы болды. Оның жанкешті еңбегі Еңбек Қызыл Ту орденімен, «Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ерен еңбегі үшін», «Еңбегі үшін» медалдарымен мароапатталған, ҚазКСР Жоғарғы кеңесінің және қара металлургия министрлігінің құрмет грамоталарына, еңбек ардагері. Төлеухан Нұғанұлына 1997 жылы Рудный қаласының құрметті азаматы атағы берілді.        


2025 жылғы қазан айының мерейгері Иван Михайлович Порониченко

10 қазан

Иван Михайлович Порониченко

100 жас

(1925 – ?**)

  Иван Михайлович Порониченко 1925 жылы 10  қазанда Қостанай облысының Константиновка ауылында дүниеге келген. Ол мектептен кейін бірден әскерге шақырылды, Таллин әскери-жаяу әскерлер училищесінде оқыды. 1943 жылы 110-шы атқыштар жаяу әскер дивизиясына қосылған 109-шы жеке танкіге қарсы жойғыш дивизиямен бірге майданға жіберілді. Осында, екінші Украина майданында ол нысанашыдан бастап 45 миллиметрлік зеңбірек командиріне дейінгі жолды жүріп өтті. 1943 жылы 20 қарашада Иван Михайлович екі аяғы мен қолынан ауыр жарақат алды. Емделгеннен кейін Новосибирск қаласына кіші командирлер курсына, содан кейін Т-34 танкінің механик-жүргізушілерін даярлау мектебіне жіберіліп, механик-реттеуші мамандығын алды. Танк ротасы құрылғаннан кейін 10-шы Оңтүстік Орал ерікті танк корпусының 266-шы жылжымалы танк жөндеу базасына І украин майданына жіберілді. Иван Михайлович танктердің реттелетін тораптарын, олардың өзара іс-қимылының дәлдігін жақсы біледі, оларды жөндеуде ғана емес, жауынгерлік позицияларда да реттеді. Бұл ретте ол Праганы азат ету кезінде Висла өзеніндегі Сандомир плацдармын басып алуға және қорғауға, Берлиннің фашистік айналма қорғанысын бұзуға қатысты. Үйіне 1948 жылдың желтоқсанында оралды. Соғыстан кейін Иван Михайлович бухгалтер мамандығын, содан кейін жоғары экономикалық білім алды. Қостанай облысының құрылыс ұйымдарында жұмыс істеді: «Магнитострой» тресінің қойма меңгерушісі, содан кейін «Костанайсельстрой-13» тресінің бухгалтериясын басқарды, көп ұзамай оны сол трестің экономикалық бөлімінің бастығы етіп тағайындады. Иван Михайлович Порониченконың әскери еңбегі мен бейбіт еңбектегі жетістіктері үшін наградалары, оның ішінде «Құрмет белгісі» ордені, медальдары бар.        


Сенім телефоны

8 (71431) 3 92 87