Барақ Қарабалуанұлының кесенесі

Қазақ халқының әйгілі батырларының бірі – Барақ Қарабалуанұлы. Ол Сарыкөл ауданында Крыловка ауылынан 15 шақырым жерде орналасқан. Осы жылдар ішінде кесене бірнеше рет қайта құрылды. Ескі мазар жаңартылып, 1996 жылдың 13 шілдесінде ашылды. Соңғы нұсқаның авторы – Нұрлан Ноғаев. Кесенеде батырдың туған жылы – 1717 көрсетілген тақта орнатылған. Батыр Барақ Қарабалуанұлы Алдияр Жанкелді ауданының Алдияр ауылында дүниеге келген. Оның әкесі Жанұзақ батыр барлық жекпе-жектерде, жекпе шайқастарда жеңіске жетіп, ерекше төзімділік пен дене күші үшін Қарабалуан деп аталды, ол тархан Шақшақ Жәнібек жасағының орталығы мен резервін басқарды. Барақ Батыр Абылайханның көрнекті тұлғасы, әскери қолбасшысы, серігі ретінде де танымал болған. Барақ Қарабалуанұлы 1740-1758 жылдары туған жерін жаулардан қорғап, барлық ірі жорықтар мен шайқастарға қатысты. Барақ Әулие ауруды тамыр соғуымен, көзге көрінбейтін сыртқы түрімен анықтап, шөптермен, дұғалармен және басқа да әдістермен емдей алды. Оның емдеуі мен емдеу әдістерін халықта «әулие» атанған Төле бидің туған жиені, анасы Жасқанадан мұра етіп қалдырған. Барақ әулиенің көріпкел ретіндегі еңбегі – ол қазақтар арасында бірінші болып халыққа мүліктік теңсіздіктің, қазақтардың бар және жоқ адамдарға бөлінуінің жаңа замандары келетінін ескертті. Ол халықты екі қауіп туралы ескертті – байлардың  байларға деген қара қызғанышы және байлардың кедей туыстарына деген тәкаппар, жеккөрінішті көзқарасы. Бірге, бұл екі шектен шығу бүлік тудыруы мүмкін – құбылыс күшті өрттен гөрі қорқынышты, деп иландырды Барақ. Көтеріліс қоғамның барлық байлығын, аштықты, дұшпандықты жоюға қауіп төндіреді. Оның көрегендігі ХХ ғасырдың жиырмасыншы – отызыншы жылдарында, яғни бір жарым ғасырдан кейін расталды. Батыр Барақ Қарабалуанұлы XVIII ғасырдың соңында қайтыс болды. Содан бері оны жерлеу көптеген адамдар үшін жыл сайынғы қажылық, жандарды тазарту және біріктіру орны болып табылады. Мұнда келген көптеген адамдар кесенедегі дұға оларға ауруларды, қиындықтарды жеңуге көмектеседі және сәттілік әкеледі деп сенеді. Кесенеде айтылған адамдардың өтініштері орындалғаны туралы көптеген дәлелдер бар, шамасы, мұнда адам жан үйлесіміне ие болады.          

Толығырақ

«Тақырыпқа кітаптар» 2025 ж. мамыр

Міне, көптен күткен жаз келді, ал бұл демалыс уақыты.

Түркияның бір жағажайында немесе Қара теңіз жағалауында шезлонгтың көлеңкесінде не оқуға болады?

Сіздер үшін біз кез келген демалыс ұмытылмас болатын кітаптарды жинадық!

Орталық қалалық кітапхана «Тақырыпқа кітаптар» жобасын жалғастыруда және сіздердің назарларыңызға демалысыңызды ұмытылмас әсерлермен толықтыратын әдебиеттің «сынамаларын» ұсынады.

Толығырақ

Бейсен би Байжанұлының жерленген жері

Жангелдин ауданында, Шұбалаң ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 шақырым жерде, Бейсен би Байжанұлының жерленген. Бейсен би (1832 – 1906 жж.) – Торғайдағы үш жүздің арасында беделді адам болды. Халық пен ру арасында ол шешуші әрекеттермен, көптеген түзетуші, нұсқаулық шаралармен, ұйымдастырушылық қабілеттерімен танымал болды. Халық аңыздары бойынша Бейсен би тағдыр шешті оқиғаларды болжай, дауларды әділ шеше білді.

Барлық жағынан дарынды Бейсен би өте дана, парасатты, батыл болды және осы қасиеттері үшін барлық атақты, құрметті адамдар  оны мойындады. Оның ғибрат аларлық әрекеттері мен өнегелі сөздері ауыздан ауызға  бүгінгі күнге дейін сақталды. Сонымен қатар, Бейсен би тәжірибелі әрі білікті жауынгер болған. 1863 жылы оған хорунжий атағы берілді, ал 1865 жылы Аннин лентасында алтын медаль табысталды. 1870 жылы ол жүзбасы әскери атағын және Владимир лентасында алтын медаль алды.

Толығырақ

2025 жылғы мамыр айының мерейгері Николай Федорович Дерепа

1 мамыр

Николай Федорович Дерепа

туғанына 90 жыл

 (1935 -1998)

  Николай Федорович Дерепа 1935 жылы Амур облысында дүниеге келген. Экскаватор машинисі 1986 жылы солтүстік үйіндіде екінші қабаттың биік үйіндісін бірінші болып төгуді жүзеге асырған, ірілендірілген кешенді экскаватор бригадасын басқарды. Ол белсенді рационализатор болды, өндіріске материалдық ресурстарды көп үнемдеді. Николай Федорович Дерепа Ленин, Еңбек Қызыл Ту ордендерімен марапатталған, КСРО Мемлекеттік сыйлығына ие болған.

Толығырақ

Балалық шақ – оқу аумағы

 22 сәуірде Ұлттық кітап күні қарсаңында № 8 кітапхана-филиалы "балалық шақ – оқу аумағы" оқу фестивалін өткізді. Біздің фестивальдің құрметті қонағы қостанайлық жазушы және ақын Суслова Александра Ильинична болды. № 10 мг 4 сынып оқушылары автордың өлеңдерін оқыды, бұл біздің қонағымызды қуантады. Өз кезегінде Александра Ильинична өзі өлеңдерін оқыды, балалардың шексіз сұрақтарына қуана жауап берді, өзінің шығармашылығы, отбасы және жұмысы туралы айтты. Іс-шара түрлі-түсті презентациямен толықтырылды, Александра Суслованың шағын фильмдер ретінде түсірілген өлеңдерінің бейнежазбалары, сондай-ақ автордың кітаптар көрмесі. 123 адам қатысты.

Толығырақ

Орталық қалалық кітапханада өткен ғылыми-практикалық семинар

2025 жылғы 9 сәуірде Орталық қалалық кітапханада «Ғылымның кітапханаларды дамытудағы рөлі» циклі аясында «Кітапхана ішінен: кітапханалық-библиографиялық жіктеу (КБЖ) кестелері, қолдану және ұйымдастыру технологиясы» тақырыбында ғылыми-практикалық семинар өтті. Іс-шара Рудный қаласының орталықтандырылған кітапханалық жүйесінің кітапханашыларын жинады. Семинардың мақсаты – кітапханашылардың біліктілігін арттыру, жұмысын теориялық және практикалық тұрғыдан зерттеу, тәжірибе алмасу және кәсіби дағдыларын жетілдіру. Қатысушылар КБЖ, жіктелімдегі жаңалықтар, кітапхана қорлары мен каталогтарын ұйымдастыру мәселелерін талқылады. Семинар соңында кітапхана жұмысының және оқырмандарға қызмет көрсетудің сапасын жақсартуға ықпал ететін материалды игерудің жоғары деңгейін көрсеткен викторина мен практикалық тапсырма өтті.

Семинар модераторы – С. В. Городничая

Семинар материалдарын әзірлеген – О. М. Балаклеенко

Толығырақ

Екідің ежелгі ауылы

Қостанай облысының киелі орындары картасына енген ескерткіш – бұл  ежелгі Екідің ауылы (Сарыторғай ауылдық округының орталығы). Жаңа нысандардан басқа, Қостанай облысында табиғи байлықтар мен тарихи ескерткіштердің інжу-маржандары бар, олар өз энергиясымен ерекшеленеді. Облыстық тарихи-өлкетану музейі қызметкерлерінің айтуынша, олардың басым бөлігі облыстың оңтүстігінде Амангелді ауданында орналасқан. Тарих ескерткіштерінің шоғырланған жері – Екідің Амангелді ауданының ежелгі ауылы. Исламға дейінгі дәуірлерге жабайы тастан жасалған сфералық формадағы екі ежелгі құрылым – ауылға атау берген діңдер жатады. Академик Марғұланның пікірінше, Қазақстан аумағында өте сирек кездесетін, «Үйтас» немесе «дің» деген атпен белгілі құрылыстар қазақтың көне «шошалы» тұрғын үйі түрінде салынған және, мүмкін, салттық мәнге ие болған. Болжамды танысу – ерте темір ғасыры. Жергілікті аңыздарға сәйкес, 17-18 ғасырларда дің тұрған төбелер арасындағы алқапта қанды шайқас болды. Дәл осы жерде соғысушы рулардың қолбасшыларының ставкалары болды. 1 - ші Екідің Қара Торғай өзенінің сол жағалауында, 2-ші Екідің биік жерде орналасқан, алыстан айқын көрінеді. Уақыт өте келе тастар құлап, 1980 жылдары жергілікті тұрғындар қаражат жинап, сол кезде жартылай жойылған діңдерді қалпына келтірді. Енді жергілікті тұрғындар мен тарихи - өлкетану музейі қызметкерлерінің бірлескен жұмысының арқасында тарихи және саяси оқиғалармен байланысты, Қазақстан халқының жадында мәңгілік құндылыққа ие және ұлттық бірлік пен қайта өрлеу символы ретінде қызмет ететін тағы бір орын бар.              

Толығырақ