Құтан әулие кесенесі

Қостанай облысының киелі жерлерінің картасына енген рухани киелілердің бірі Амангелді ауданының Қарынсалды өзенінің жанындағы Амантоғай ауылының жанында орналасқан Құтан әулие кесенесі болып табылады. Құтан Аталықұлы (1690-1780) найман руынан шыққан, халық арасында оны «әулие» деп санаған, ол алдын ала болжау қабілетіне ие болған. Кутан әулие даналығымен, ақылымен және парасаттылығымен ерекшеленді. Халық оны «Бағаналының төрттағаны» деп атаған. Халық қауесеті оның Абылайхан кеңесінің мүшесі болғанын дәлелдеуі кездейсоқ емес. Құтан әулиенің отаны – Ұлытау баурайы. Торғай даласында ол өз ауылымен көшіп жүрді. Осы жерде ол қаза болды. Аңыз бойынша, оның ішінде қайтыс болуына байланысты ол туыстарына түйеге салып, онда бұл түйе қай жерге тоқтаса сол жерде жерлеуін өсиет етеді. Туыстары марқұмның соңғы тілегін орындады. Түйе тізесін жерге тигізіп, қазір Құтан әулие жерленген жерге тоқтағанша, керуен дала бойымен ұзақ жүрді. Әулиенің ұрпақтары қабірдің орнында 1977 жылы кірпіш мазар салған. 2008 жылы жаңа кесене салынды. Ол қайтыс болғаннан кейін екі жүз отыз жылдан астам уақыт өтсе де, адамдар оның табиғи күштеріне сенуді жалғастыруда. Мазарға жақын маңда кішігірім үйшік тұр, мұнда жолаушылар қону үшін тоқтауы және марқұмдарға құран бағыштауы мүмкін.  


2024 жылғы қазан айының мерейгерлері

23 қазан

Дмитрий Дмитриевич Топорков

туғанына 120 жыл (1904-1965)

  Дмитрий Дмитриевич Топорков 1904 жылы Нижнетагиль зауытының бухгалтерінің отбасында дүниеге келген. Свердловскіде ол нақты училищені табысты бітірді, содан кейін Бақал кен басқармасы геологының көмекшісі болып жұмыс істеді, Орал ПТИ тау-кен факультетінің геологиялық барлау бөлімінде оқыды, оны 1930 жылы тау-кен инженері біліктілігімен бітірді. Жас, бірақ тәжірибелі, оны бірден Свердловск қаласындағы қолданбалы минералогия институтының Орал бөлімшесіне жіберді, ол жерде 8 жыл жұмыс істеді. Оның қызметінің негізгі тақырыбы Оралда слюда, темір және марганец кендерін барлау болды. Орал геологиялық басқармасында техникалық жетекші және ірі геологиялық барлау партияларының бастығы болып жұмыс істеген. Қазақстанға оны республикалық геологиялық басқарманың бас инженері етіп жіберді. Бірақ геологиялық барлаушының тікелей жұмысына деген ұмтылыс оны Орталық Қазақстанға алып келді, онда ол Орталық Қазақстан кешенді экспедициясының бас геологы болып жұмыс істей отырып, Жезді марганец кен орнын зерттеуге басшылық етті. Орал геологиялық басқармасына мемлекеттік геологиялық бақылау бастығы қызметіне жаңа ауысуды Дмитрий Дмитриевич ғылыми-зерттеу жұмысын аяқтау үшін пайдаланды. 1946 жылы ол өте жақсы диссертация қорғады, геология-минералогия ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алды.
(more…)


2024 жылғы қазан айының мерейгерлері

18 қазан

                              Наталья Владимировна Кудрявцева

                                    туғанына 65 жыл (1959-2022)

     Кудрявцева Наталья  Владимировна 1959 жылы 18 қазанда Рудный қаласында құрылысшылар отбасында дүниеге келген. Мектепті бітіргеннен кейін № 64 (қазір - № 5) КТУ-ға түсіп, «Кең бейінді кран машинисі» мамандығын алды. Кең профильді кран машинисі болып жұмыс істеген Наталья Владимировна өзін өз орнында сезінді. Құрылыстың қызықты процесі оны тұтастай қамтыды, бірақ жас жұмысшы үшін басты құндылықтар әрқашан адамдармен қарым-қатынас пен шығармашылық болды. Сол уақытта ол Л.И.Гайнутдинованың «Современник» халық театрында оқи бастады. Содан кейін дәл осы іс - оның шын мәнінде. Наталья Владимировна «Современник» -те 10 жылға жуық уақыт оқыды. Сол жерде күйеуімен кездестім. 1981 жылы ұлы - Евгений туылғаннан кейін, ол енді МЖУ-ге («Соколоврудстрой» трестіне) емес, Пионерлер мен оқушылар сарайына жұмысқа шықты. Сол жерде ол «Синяя птица» театрын басқарды, онда режиссурада алғашқы қадамдарын жасады. Наталья Владимировна Кудрявцеваның өміріндегі алғашқы спектаклі – С. Маршактың «Он екі ай» спектаклі. 1986 жылы оны «Горняк» мәдениет сарайына шақырып, «Светлячок» балалар театрына жетекшілік етті. Сол кезден бастап осы күнге дейін Сарайда жұмыс істейді. 1987 жылы Наталья Владимировна Кудрявцева Челябі облыстық мәдени-ағарту училищесін, ал 1992 жылы Челябі мемлекеттік мәдениет және өнер институтын үздік бітірген. 1990 жылы жастар театры, алдымен миниатюралар театры ретінде ұйымдастырылды. Ал бірнеше жылдан кейін үлкен спектакльдер қойылып, жастар театры деп атала бастады. Өнерпаздар қатарында негізінен жоғары сынып оқушылары, студенттер мен жас жұмысшылар бар. 2010 жылы «Бац» «халық» атағын алды. 2011 жылы оның көркемөнер ісіне қосқан үлесі облыстық Меценаттар клубының режиссура жанрындағы сыйлығына ие болды.
(more…)


2024 жылғы қазан айының мерейгерлері

17 қазан

Августина Порфирьевна Шкурина

туғанына 95 жыл (1929-1989)

    Августина Порфирьевна Шкурина 1929 жылы 17 қазанда дүниеге келген. Үш жасында әкесіз қалды, екі ағасы майданда қаза тапты, соғыстан кейін көп ұзамай анасы да қайтыс болды. Мектепті тастап шыққан Августина алдымен колхозда, содан кейін Мәскеу құрылыс ұйымында жұмыс істеді. Комсомолдың қолдауымен ол Мәскеу құрылыс техникумына түсті. Оны бітіргеннен кейін құрылыста жұмыс істеді және бүкілодақтық сырттай инженерлік-құрылыс институтында оқыды. 1955 жылы тамызда мәскеулік комсомолдармен ССГОК және Рудный қаласының құрылысына келіп, жаңадан құрылған СРС трестіне қабылданды. Алдымен өндірістік, сосын монтаждау бөлімдерінде инженер болып жұмыс істей жүріп, жылдар бойы комсомол ұйымының хатшысы болып сайланды. Тәжірибелі басқарушы Дмитрий Григорьевич Оника оның адамдарға деген шынайы қамқорлығын байқап, оны өзінің тұрмыс және кадр жөніндегі орынбасары етіп тағайындады, бірақ іс жүзінде ол бұрынғысынша трестің комсомол жетекшісі болып қала берді. Рудныйдағы 30 жылдық еңбек және қоғамдық қызметінің алғашқы күндерінен бастап Августина Порфирьевна тресттің, комбинаттың және қаланың қалыптасуына қызмет етті. Оған еңбегі сіңген басшылар да, еңбекшілер ұжымдары да, партиялық және қоғамдық ұйымдар да құрмет көрсетті.
(more…)


2024 жылғы қазан айының мерейгерлері

14 қазан

Александр Васильевич Галашов

туғанына 85 жыл (1939 - 2023)

     Александр Васильевич Галашов 1939 жылы 14 қазанда дүниеге келген. Ол Рудный қаласында танымал фотограф, суретші. Суретпен танысу 1954 жылы, әкесі Александрға туған күніне «Комсомолец» кең көлемді аппаратын сыйлаған кезде басталды. Алғашқы суреттер - әрине, әке мен әпке. Александр Васильевич Алыс Шығыстағы Приморск өлкесінде байланыс взводында қызмет еткен. Қолбасшылық оның суретке түсіруді білетінін біліп, дивизиондық газетке көмектесуді тапсырды. 1962 жылы демобилизациядан кейін Рудный қаласына көшті. Бастапқыда кім болып жұмыс істесе де, ол фотоаппаратты ұмытпады, ал ең жақсы суреттерді «Рудненский рабочий»ге жіберді. 1965-66 жылдары Александр Васильевич Пионерлер сарайына, содан кейін «Горняк» фотоклубы ашылған Кеншілер мәдениет сарайына үйірме жүргізуге орналасқанда, ол жұмысқа немесе кәсіпке әуестенді. Клубта олар балалармен көрмелер өткізді, алдымен тақырыптық: портреттер, маусымдық - күз, жаз, жанрлық - натюрморттар, пейзаждар, содан кейін жұмыстар көбейіп, жеке көрмелер ұйымдастырды.
(more…)


2024 жылғы қазан айының мерейгерлері

10 қазан

Николай Фаддеевич Сандригайло

туғанына 115 жыл (1909 - 1982)

    Николай Фаддеевич Сандригайло 1909 жылғы 10 қазанда Свердлов қаласында дүниеге келді. Николай әкесінен ерте айырылып, анасына отбасын асырауда көмектесу үшін кішкентай кезінен жұмыс істеуге мәжбүр болды. 1923 жылы ғана ол Манев ауданындағы шаруа жастар мектебіне оқуға түсті. Мұнда ол 9 сыныпты бітіріп, 1928 жылы тау-кен металлургия техникумында оқи бастады. Николай Фаддеевич өзінің тау-кен өмірбаянын 1931 жылы Нижний Тагилде Высокогор кенішінде бастаған.    1954 жылы КСРО Қара металлургия министрлігінің бұйрығымен болашақ Соколов-Сарыбай тау-кен байыту комбинатының директоры болып тағайындалды. Мінезі жағынан энтузиаст Николай Фаддеевич Соколов кен орнын толық қаржыландырусыз, энергия қорынсыз, дайын тұрғын үйі мен құрылыс алаңына темір жолы болмай игеруді бастады. Көп ұзамай дизельді бір кубты экскаватор алынды, онда 1955 жылдың 13 қаңтарында ашу жұмыстары басталды.
(more…)


Баймырза әулие Мергенұлының кесенесі

 Жангелдин ауданындағы қасиетті орындардың бірі - биік төбеде орналасқан Баймырза әулие Мергенұлының кесенесі. Баймырза әулие Мергенұлы (1741-1829) - жоңғар шапқыншылығына қарсы күрескен атақты батыр. Он үш жасынан бастап ерлігімен көзге түсіп, кейін қол бастаған батыр болған. Тарихшы Е.Бекмаханов Баймырза мен Пугачевтің хат алысып, хабарласып тұрғандарын жазады. Бұл дерек Баймырза әулиенің Ресей өкіметінің отаршылдық саясатына наразы болып, қарсылық көрсеткенін дәлелдейді. Көріпкелдік және түрлі жүйке ауруына ұшыраған сырқаттарды емдеу қасиеті болғандықтан халық Баймырза батырды көзі тірі кездің өзінде «Баймырза әулие» деп атап кеткен. Ел арасында «Баймырзаның сабасындай берекелі екен» деген сөз де сақталған. Оның мәнісі Баймырза асып жатқан бай кісі болмаса да дастарқаны жиналмайтын, үйінің белдеуінен ат кетпейтін қонақжай адам болған.Баймырза әулиенің кесенесі Торғай өңіріндегі халықтың зиярат ететін қасиетті орнына айналған. Дертіне дауа іздеген сырқат жандар әулиенің басына түнесе, науқасынан айығады деген сенім бар.  


Сенім телефоны

8 (71431) 3 92 87