Русский
English7 сәуір
Құдабаев Жаңабек Төлегенұлы
туғанына 60 жыл
Жаңабек Төлегенұлы Құдабаев 1961 жылдың 7 сәуірінде дүниеге келді. Мектепті бітіргеннен кейін Жаңабек Ауған соғысына барлау ротасына түседі. Оқ атулар жиі болды және «үлкендердің» көмегінсіз жастарға қиын болар еді – олар кеңестерін айтып, оқтан қалай құтылуға болатынын айтты.
Бір түнде барлық жеке құрам дабылмен көтерілді. Сол кезде старшина Құдабаев өзінің барлаушыларымен бандиттердің қасына түскен жауынгерлерді құтқаруға аттанды. Түнгі қараңғылықтың астында барлаушылар өздерін білдірмеуге тырысып, достарына өте жақын келді. Кенеттен қатты автоматты атыс үнсіздікті жарып жіберді. Ұрыс басталып кетті. Жанабек өзінің қаншалықты ауыр жараланғанын байқамады. Барлаушылар командирін таудың басынан шығарып, Кабулдағы ауруханаға жіберді. Дәрігерлер оның өмірін сақтап қалды. Жауынгерлік тапсырманы сәтті орындағаны үшін Жаңабек «Ерлігі үшін» медалімен марапатталды.
Үйге старшина II топтағы мүгедек болып оралды. Жаралары әбден жазылып кеткенде, ол Свердлов заң институтына түсті. Болашаққа жоспарлар пайда болды, олардың ішіндегі ең бастысы – Жаңабек басқаларды өмір сүруден қорықпауға үйреткісі келді.
Бұл үшін ең қарапайым құрал оған интернационалист жауынгерлер клубын ұйымдастыру болып көрінді. Бұл идеяны Комсомол қалалық комитетінде қолдады. Клуб «кеңестік» дегенді білдіретін «Шурави» деп аталды, көп ұзамай ұлдар мен қыздар сол жерге келе бастады, олардың арасында көптеген «қиын» жасөспірімдер болды. Клубтың басты міндеті қиын, қолайсыз балаларды қызықты және пайдалы іспен қамту, әскердегі қызметке дене даярлығының негіздерін беру болды. Кейіннен балалар күшті, батыл болуға дайындалған қарапайым әскерилендірілген клубтан бауырластыққа ұқсас нәрсе жасай алды. Онда клубтың барлық мүшелері өмірде шынымен қымбат, не үшін өмір сүру керек екенін анықтауға тырысты. Жаңабек Төлегенұлы өз балалары үшін жауапкершілікті сезінгені соншалық, бір кездері (заңды түрде) судьяның әрекетіне наразылық білдіріп, жасөспірімді жазадан босатты.
Клубтың басты міндеті қиын, балаларды өмірге икемдеу болды, балалар каратэ, қоян-қолтық күрес, футболмен айналысты, 200-ден астам жасөспірім спорттық дәрежелер алды. Бірақ Жаңабек Төлегенұлына қанағат сезімі келген жоқ. Содан кейін клуб мүшелері қала мектептерінде және Қашар кентінде филиалдар аша бастады. Ауғандықтар Ауғанстанда қаза тапқан балалар туралы да ұмытқан жоқ. Олардың қабірлері әрдайым қарауда болды, ата-аналарына кез-келген көмек көрсетілді.
Дәл осы Жаңабек Құдабаев Рудныйда интернационалист жауынгерлерге ескерткіш орнатуды ұсынды. Оның идеясы бірауыздан қолдау тапты. Рас, ескерткіштің пайда болуы үшін бір жылдан астам уақыт қажет болды. Ол 2000 жылдың 6 қазанында ашылды. Даңқ аллеясына ескерткіш ретінде Рудный Жөндеу-механикалық зауыты жөндеген және қалпына келтірген жаяу әскердің жауынгерлік машинасы орнатылды, ауғандықтардың өздері де сол машинада соғысқан. Сонымен қатар, сол қорқынышты соғыстан оралмаған бес адамның барлығына, онда балалар әскерге кетер алдындағы оқу орындарына мемориалдық тақталар орнатылды.
«Шурави» клубындағы жұмысынан басқа Жаңабек Төлегенұлы Құдабаев Рудныйда прокурордың орынбасары, содан кейін Қостанайдың басқа аудандарында прокурор болып жұмыс істеді, содан кейін ол адвокат және нағыз ерлер майдандық достығының қызу жанкүйері болды.
Жаңабек Төлегенұлы Құдабаев 2011 жылы ауруының салдарынан өмірден озды. Ал 2013 жылы 5 жылы 1993 сәуірде оған Қызыл Жұлдыз орденін беру туралы шешім қабылданғаны белгілі болды, бірақ бұл шешім бір жерде жоғалып кетті және батыр ешқашан марапатты күткен жоқ. Орден оның туған-туыстарына берілді, ал олар марапатты Рудный тарихи-өлкетану мұражайына тапсырды ол сонда сақталуда.