Міржақып Дулатовтың мұражайы

Қостанай облысының киелі жерлерінің картасына ХХ ғасырдың басындағы қазақ мәдениеті мен әдебиетінің жарқын өкілі, ақын, жазушы және қоғам қайраткері – Міржақып Дулатовтың мұражайы да енді.

Міржақып Дулатов 1885 жылы Қостанай облысы Жангелді ауданының Сарықопа ауылында  дүниеге келді. Саяси қызметі 1905 жылы, оның Омбыда Ахмет Байтұрсынұлы және Әлихан Бөкейханұлымен кездесуінен басталды.

Дулатовтың алғашқы өлеңі Санкт-Петербургтегі «Серке» қазақ газетінің бірінші санында басылды. Алғашқы «Оян, қазақ!» өлеңдер жинағы 1909 жылы қазанда шығарылды. Кітаптың тақырыбы манифест, ХХ ғасырдың басында қазақ зиялыларының халыққа үндеуі болды. Кітаптың бүкіл тиражы жойылып, автор қудаланып, түрмеге жабылды.

Дулатов өзінің әдеби-публицистикалық қызметін белсенді жалғастырды. Осы кезеңде ол «Бақытсыз Жамал» (Орынбор, 1910) романын шығарады. Бұл қазақ әдебиетіндегі үлкен жетістікке жеткен алғашқы роман.

1913 жылдан бастап Орынборда тұрақты тұрып, Дулатов А. Байтұрсыновпен бірге 1918 жылдың қазан айына дейін созылған «Қазақ» қоғамдық-саяси газетін шығарды. Дулатов «Алаш» қозғалысын ұйымдастыруға белсенді қатысып, партия бағдарламасын жазды.

1922-1926 жылдары Орынбордағы Қазақ халық ағарту институтында оқытушылық қызметпен айналысты; Петропавл және Семей сот ұйымдарында, Қызылорда қаласындағы баспасөз органдарында жұмыс істеді.

1928 жылы ол тұтқындалып, ату жазасына кесілді. Үкім 10 жылдық лагерьлерге ауыстырылды. 1935 жылы Дулатов Соловецкий лагерінің орталық ауруханасында қайтыс болып, еркін зиратқа жерленді.

Тек 1988 жылдың қарашасында Дулатов қайтыс болғаннан кейін ақталды. 1992 жылы оның сүйектері Отанына жеткізіліп, Жангелдин ауданы Қызбел округінің Бидайық ауылында құрметпен жерленді, онда кесене салынды.