Әулие Түркебай ата қабірі

Науырзым ауданында Өлеңді ауылының маңында Әулие Түркебай атаның қабірі орналасқан.Ол 19 ғасырдың басында өмір сүрді және емші ретінде танымал болды. Түркебайдың әкесі Ақанға да ерекше қасиет берілді, ол көреген болды, оның өткір көзқарасы одан 30-40 шақырым жерде болып жатқан оқиғаларды көрді. Оның анасы Үкі, Әулие Тастемірдің қызы, Қоянақ әулиенің әкесі Жолшараның туған әпкесі болған.

Бірде Жолшара әулие өзінің әпкесі Үкіні алып жүру үшін жылқысының тізгінін Ақан ауылына қарай бұрып алды. Оның жұбайы Ақан дастархан басында отырып, ұлдарын шақырып олардың болашағын білгісі келді. Үлкен жиені Шегенбай туралы Жолшара ол сабырлы, байсалды, еңбекқор адам болатынын айтты. Жолшара әулие жеті жасар Түркебайдың басын сипап, оған ерекше қасиет берілетінін, оның есімі бүкіл қазақ халқына белгілі болатынын айтты. Уақыт өте келе онымен өзгерістер болады, абай болу керек. Түркебай қатты ауырып қалған кезде, ол түсінде ақ шапан киген адамды көреді. Ол балаға жанашырлықпен қарап, басын сипап, қолдары мен аяқтарын шешті. Кенеттен әулиенің бейнесі жоғалып, Түркебай мүлдем сау болып оянды. Осы кезден бастап ерекше қабілеттерге ие болған Түркебай адамдарды емдей бастады.

Бірде оған құрдасы Жансегір Жәменкеұлы Бұхарадан оралмаған Ұлы туралы бірдеңе білуді сұрады. Саудагердің анасы ұлын аңсап, көп көз жасын төкті. Ол кезде саудагерлердің саяхаты бір жылдан астам уақытқа созылуы мүмкін еді. Түркебайата: «Бүгін менімен бірге дәм татып түнеп шық, ертең көрерміз», – деді. Таңертең шай ішіп отырып: «Ұлың сау, ол барлық малды сатты және қажетті заттарды сатып алды. Бүгін ол екі тұсаққа айырбастап, тақияны сатып алды, тек басына кигені сол еді, бірақ жел оны алып кетті, міне, оның барлық шығындары. Жақында үйге келеді». Шынында да, көп ұзамай жігіт ауылға тірі және сау болып оралды. Жансегір әулиеге ұлымен бірге батасын алу үшін келді. Түркебай ата тамақтан кейін: «Байбіше, бас киім әкел», – дейді. Бәйбіше тақияны әкеледі, онда бәрі жігіттің қойған белгісін көрді.

Бірде Түркебай достарымен бірге Кіші жүзден таныстарын шығарып салуға бет алды. Бұл көктемде Аят өзені тасыған кезде болды. Жағалауда олар көптеген киіз үйлер мен атақты ақсақалдың жерлеу рәсіміне жиналған адамдарды көрді. Ұйымдастырған адамдар ас дәмін татуға шақырды, бірақ бұл жерден бір күндік өткел екенін ескертті. Содан кейін Түркебай әулие киіз үйде тамақ дайындап, оны босатуды бұйырды. Жайнамазды жайып, дұға оқығаннан кейін ол «Тарт! деді. Киіз үй осы жағаға орнын ауыстырды. Тамақтанғаннан және дұғаны оқығаннан кейін киіз үй кері қайтарылды.

Түркебай ата қайтыс боларынан бұрын оған қабір салмауды және оны қоршамауды тапсырды. Әрекеттер болды, бірақ әр уақытта қоршау өртеніп кетті. Сондықтан оны жерлеу белгілері мен бағдары жоқ. Қабірге келген әрбір адам, дініне қарамастан, тасты жолдың жанындағы белгіге немесе қабірге қойып, әулиеден көмек сұрай алады. Сондай-ақ, жерлеу тастарының астына олардың сомасы жеті еселенген тиындарды қоюға болады, қалағаныңызға тілек білдіріп, оның орнына басқа адамдар қалдырған тиындарды алып, оларға тамақ сатып алуыңыз керек.

Өлер алдында, Түркебай ата оның күші тағы 200 жылға сақталатынын айтты, сондықтан әлі күнге дейін оның жерленген жерінде адамдар шырақ жағып, аурудан айығу үшін құран оқиды.