Торғай геоглифтері

Біз сізге айтқымыз келетін Қостанай облысының келесі киелі жері-Торғай геоглифтері, атап айтқанда Амангелді ауданындағы Үштоғай төрттағаны. «Геоглиф» термині – қазіргі уақытта, әдетте, ұзындығы 4 метрден асатын, жерге түсірілген геометриялық немесе фигуралық өрнектерді белгілеу үшін кеңінен қолданылады. Көптеген геоглифтер соншалықты үлкен, оларды тек құстардың көзімен көруге болады. Торғай ойысының аумағындағы геоглифтер Google бағдарламасында қолжетімді болатын ғарыштық түсірілімдерді зерделеу нәтижесінде 2007 жылы Дмитрий Деймен табылды. «NewYorkTimes», «Foxnews» басылымдарындағы жарияланымдардың және Стамбулдағы ғылыми конференциядағы баяндаманың арқасында қазақстандық ғажайып еуропалық археологтар арасында бірден үлкен сенсация тудырды.

Жыл сайын барлық жаңа нысандар табыла бастады. 2007-2009 жылдар аралығында барлығы 10 геоглиф табылды. 2007 және 2008 жылдардың жазында Торғай археологиялық экспедициясы үш объектіні (Үштоғай төрттағаны, Торғай свастикасы, Шилі төрттағаны) зерттеу бойынша барлау жұмыстарын ұйымдастырды.

Қазақстандық геоглифтер, ең болмағанда, мөлшері бойынша – Наска үстіртінен еш кем түспейді. Олар жұмбақ сияқты. Үйінділер мен қорғандардан тұрғызылған. Кейбіреулері жүздеген метрге созылады. Бетінен көрінбейді, тек үлкен биіктіктен. Нысандар нақты қолдан жасалған. Бұл құрылыстарды қолда бар белгілері бойынша қола дәуірінен орта ғасырға дейінгі кең ауқымда даталауға болады.

2012 жылы Күн обсерваториясы туралы болжам пайда болды. ДНК-генеалогиясы зерттеулердің тұтас бір қабатын ашып, Перу мен Египеттегі құрылыстармен Торғай геоглифтері қалай байланысты деген сұраққа жауап пайда болды. Мұның бәрі күнтізбелер. Тоқырау және күн мен түннің теңелу күндері аспан шырағы белгілі бір төбешіктердің арасынан шығады және көшпелі ақбөкен табындарының келу күндерін есептеуге көмектеседі. Геоглифтерді Күн обсерваториясы ретінде пайдалануға болады. Егер сіз 21 маусымда осы фигураның ортасында тұрсаңыз, тас төбедегі  аспан шырағы екінші төбеде болады, ал үшінші төбеде батады.

Жергілікті тұрғындардың айтуынша, қажылар бұл жерге жиі келіп, геоглифтің дәл орталығында жерге жатып, бірнеше сағат бойы осы қалыпта өткізеді. Бұл ғимарат жер астында орналасқан үлкен инверттелген пирамиданың негізі екендігі туралы аңыздар бар. Зерттеушілердің айтуынша, бұл жер керемет күшке ие.