Амангелді Имановтың ескерткіші

    Қостанай облысының сокральды орындары картасына енген тағы бір тарихи нысана – бұл  Амангелді Имановтың ескерткіші.

Амангелді Үдербайұлы Иманов халық еркіндігі үшін күрескен, колониалды тәртіпке қарсы тұрушы.  Амангелді Иманов  1873 жылы 3 сәуірде бұрынғы Торғай уезді Қайдауыл болысының Теріс-Бұтақ жерінде дүниеге келді  (қазіргі Қостанай облысы Амангелді ауданы). 12 жасқа дейін ауыл мектебінде оқып, кейін төрт жыл медресседе жалғастырды. Амангелді Иманов өзінің ұлтазаттық көтеріліске келгеніне дейін білімді және көзі ашық адам болды, төрт тілді және орыс грамотасын меңгерді.

Нысана көзді мерген, керемет әскер, қуатты да ерікті батыр,  1905–1907 жылдары бірінші орыс революциясының азат ету пікірінің жетегінде  кедейлердің байларға қарсы қаруланған  соғысына қатысты. Большевиктер тобымен тығыз байланыс құра отырып, А. Иманов Торғай даласының барша  шаруа халықтың ұлтазаттық көтерілісінің  ұйымдастырушысы бола білді. 1896–1908 жылдары патша үкіметі қаншама рет түрмеге отырғызды.

Амангелдінің ұйымдастырушылық және қолбасшылық дарыны   1916 жылғы ұлтазаттық көтерілісінде  шабыттана түсті.  1916 жылдың шілдесінде  Амангелді  шашыраңқы қазақ отрядын  бір әскерге біріктіріп, тамыз айының басында Сұрша басшысы болып сайланды. Саяси білімді, 50 мың әскердің басшысы болды. Амангелді Сарбаздары  Сарбазы 27 күнде Торғай қаласын азат етті. Соғыс Ресейдің Ақпан революциясына дейін жалғасты.

1917 тамызынан 1918 жылдың қаңтары аралығында  Амангелді  Кеңес үкіметінің Торғай және Торғай облысындағы  жарлығына  белсене қатысты  (қазіргі Қостанай облысы), Торғай уездінің әскери комиссары болды. Әліби Жангелдиннің  ықпалымен  большевиктер қатарына кірді. 1918 жылдың наурыз айында  Кеңестер облыстық съездінің жұмысына қатысты (Оренбург, 1918).  1918 жылдың шілдесінде кеңестік жұмысшылар тобының басшысына Кеңестік және ауылдық сайлауын өткізді.

Азаматтық соғыс жылдарында Әліби Жангелдинмен бірге  тұңғыш рет ұлттық қызыл әскер бөлімін қалыптастырды, Колчак тың әскерінде паризандарға көмектесті.Торғайдағы Кеңес билігі жабылғаннан кейін  1919 жылдың 20 сәуірінде   А. Иманов тұтқынға алынып және өлтірілді.  Амангелді өзін ержүрек батыр және ақылды басшы ретінде көрсете білді.

А. Иманов Алакөлге жерленді, 1940 жылы аудан орталығына қайта қойылды. Қабір басына  Амангелді Имановтың ескерткіші қойылды. Бұл ескерткіштің мүсіншісі  – Әбілбек Ұзақов, қойылған уақыты  – 1960 жыл. Ескерткіш жанында қамыстан жасалған  мұнаралық құрылыс тұр. Жақын маңда  Иманов басқарған сарбаздар  нысанасы тұр. Бұл күйген кірпіштен жасалған  тұрғын үй  20 ғасырдың бас кезінде Аймағамбет ұстаның қолымен соғылған. Тағы бір, өкінішке орай жартылай бұзылған ғимарат   халық батырының атымен байланысты ло туылған  Үрпек ауылында орналасқан. Бұл бұрынғы А.Иманов штабы,  1916 жылғы оқиғаға дейін бұл жерде мешіт пен медіресе орналасқан.

Маңызыдысы, өскелең ұрпаққа киелі орындар туралы білім беру және үйрету. Патриоттық  өз отаныңа, туған қалаңа, өз жеріңе  деген сүйіспеншіліктен  басталады.  «Қазақстанның сокралды географиясы» арнайы жобасының арқасында өз батырымызға әділеттік  көрсету мүмкіншілігіне иеміз.